Cả ngày hôm đó, Thẩm Lan đều không tập trung, tinh thần sa sút. Thấy nàng như vậy, Bùi Thận nhíu mày nói: “Kêu cô gắp một miếng lá hòe, không phải hoa mai ngâm mật.”
Thẩm Lan giật mình, vội vàng rút tay lại: “Xin lỗi Gia, nô tỳ mất tập trung.”
Bùi Thận lạnh mặt: “Buổi chiều kêu cô mài mực, cô lấy đồ rửa bút làm nghiên mực mà mài. Bảo cô ngâm ấm trà xanh, cô bưng tới chén trà hoa quế. Giờ tới chia đồ ăn cũng chia không nên. Nói mau, chuyện gì khiến cô cả ngày đầu óc quay cuồng, tinh thần mất tập trung?”
Thẩm Lan hơi trầm mặc, thấy nàng như vậy, Bùi Thận trầm giọng: “Chẳng lẽ là thấy cô Quỳnh Hoa kia xóa được nô tịch, sinh lòng hâm mộ?”
Thẩm Lan đang do dự, có nên mượn dịp này nói rõ ra, cũng có cơ hội cầu xin được làm lương dân. Quỳnh Hoa thoát nô tịch dễ dàng như vậy, chẳng qua chỉ dựa vào một câu nói của Bùi Thận mà thôi. Nếu Thẩm Lan không thử một lần, thật sự không cam tâm.
Nàng đang định mở miệng, vừa ngước mắt, giật mình cảm thấy không đúng. Sắc mặt Bùi Thận lạnh lẽo như băng tuyết vĩnh cửu trên đỉnh núi, phả ra hơi lạnh thấm vào tận xương.
Bùi Thận lòng dạ thâm sâu, thường ngày vui buồn không lộ ra mặt, mỉm cười không hẳn là vui, mặt lạnh cũng chưa hẳn là giận, nhưng đó là đối mặt với đồng liêu trên quan trường. Đối với một nha hoàn như nàng, đâu cần thiết giả vờ giả vịt?
Biết Bùi Thận đã tức giận, Thẩm Lan vội vàng ngừng câu chuyện, hít sâu một hơi, cúi đầu nói: “Gia hiểu lầm. Nô tỳ cứ ngẩn ra, là vì đang nghĩ có nên ra khỏi phủ một chuyến hay không?”
Nghe vậy, sắc mặt Bùi Thận hòa hoãn lại, mỉm cười: “Ra phủ làm gì?”
Thấy y như vậy, Thẩm Lan càng thêm cảnh giác, cẩn thận tìm từ: “Gia nói đùa. Nô tỳ chẳng qua gặp lại người quen cũ, bỗng dưng cảm thán mà thôi. Nếu không phải Gia giữ nô tỳ lại bên cạnh, chỉ sợ trốn khỏi Lưu Trạch nô tỳ cũng không có nhà để về, bị du côn lưu manh ngoài đường ăn hiếp.”
Nghe vậy, Bùi Thận nhìn nàng một chút, biết nàng tính tình xảo trá, lời này khó phân thật giả. Nhưng nàng nói ngọt, bình thường làm việc cũng ra dáng, không có chút nào oán hận, cứ xem đây là lời thật lòng vậy.
Bùi Thận nhàn nhạt nói: “Biết thế thì tốt.”
Thẩm Lan vượt ải, cảm giác sau lưng mồ hôi lạnh chảy ròng ròng. Nàng biết chuyện thoát tịch không được phép nhắc lại, nếu không đó là tự tìm đường chết.
Nghĩ một lúc, Thẩm Lan thử hỏi: “Gia, nô tỳ lớn mật hỏi một câu, không biết Lưu mụ mụ đã bị bắt hay chưa?”
Bùi Thận thấy sắc mặt nàng hơi tái nhợt, có lẽ là mới rồi đã dọa nàng sợ, liền gật gật đầu, gắp cho nàng mấy cánh hoa mai ngâm mật, xem như trấn an: “Nếm thử.”
“Cảm ơn gia ban thưởng.” Thẩm Lan thấy trên bàn chỉ có một đôi đũa bạc của Bùi Thận, lại không thể dùng đũa chia thức ăn để ăn, đành phải vén tay áo, dùng ngón tay nắm lấy hai cánh mai mỏng.
Bàn tay chúm chím như búp măng, dính chút nước đường màu hổ phách, cầm cánh mai màu nhạt, bỏ vào miệng son, dùng lưỡi cuộn vào, hai ba hồi liền tan biến giữa hàm răng trắng.
Bùi Thận hơi ngừng thở, cảm giác máu dồn lên trên, xung quanh nóng bức, thau đá bên cạnh cũng không có tác dụng. Y ngồi bình tĩnh một hồi lâu, cuối cùng phất tay áo đứng dậy: “Đi tắm!” Nói xong, đi nhanh vào phòng tắm.
Thẩm Lan ngẩn ra, cảm thấy người này quả thực thay đổi thất thường. Mới vừa rồi còn bình thường, huống hồ nàng còn chưa nói xong, tắm cái gì mà tắm!
Thẩm Lan nén giận cúi đầu, giúp Bùi Thận tắm gội thay quần áo như thường. Tắm xong, tâm trạng của Bùi Thận ước chừng tốt hơn, nằm nghiêng trên giường, cầm cuốn 《 thanh tỏa cao nghị 》đang đọc dở, nhàn nhã lật xem.
Thẩm Lan đứng sau y, cầm một chiếc khăn bông sạch, tỉ mỉ lau khô tóc cho y.
Trong nhà không khí yên tĩnh, ngoài cửa sổ thỉnh thoảng nghe vài tiếng ve kêu, trăng rọi qua khóm hoa dưới hiên soi bóng vào phòng bàng bạc, làm rực lên sắc vàng ấm áp của những cây nến đang cháy.
“Gia, tóc khô rồi.” Một lúc sau, Thẩm Lan nói.
Bùi Thận ừ một tiếng, tiện tay thả cuốn sách xuống, hỏi: “Ban ngày cô hỏi tới tú bà kia để làm chi?”
Thẩm Lan trù trừ một lát, rốt cuộc mở miệng nói: “Bản thân ta được Gia che chở, không lo chuyện cơm áo. Nhưng nếu Lưu mụ mụ bị bắt, hẳn là Lưu trạch cũng bị đóng cửa, niêm phong. Quỳnh Hoa và các cô nương khác sống trong Lưu trạch sợ là lâm vào cảnh không có nhà để về.”
Bùi Thận không mảy may dao động, cười nhạo nói: “Ban ngày cô đã làm việc thiện một lần, tới tối lại muốn làm lần nữa. Cô là Bồ Tát hóa thân thành sao?”
Bóng đêm miên man, Thẩm Lan chợt có vài phần phiền muộn: “Ta cùng các nàng giống nhau như đúc, đều là tấm thân như bèo trôi bị nước cuốn đi. Ta không phải muốn làm Bồ Tát, chỉ là có lòng đồng cảm, nếu giúp được thì giúp thôi.”
Bùi Thận nhíu mày: “Mấy câu này ngày sau chớ nhắc lại. Cái gì mà thân thế như bèo bị nước cuốn, nghe thật đen đủi.”
Thấy Thẩm Lan đáp lời, Bùi Thận mới vừa lòng: “Yên tâm đi, cô đã theo ta, chắc chắn sẽ không để cô lâm vào cảnh không nơi nương tựa.”
Thẩm Lan chỉ mỉm cười, lên tiếng: “Cảm tạ Gia.” Người sống trên đời này nên làm một cái cây, vươn mình đứng thẳng mà sống. Ai muốn làm cây tầm gửi phải cậy nhờ y?
Cảm ơn Bùi Thận xong, Thẩm Lan mới cúi đầu nói: “Gia, ta có thể ra phủ một chuyến hay không?” Nói xong lại giải thích: “Mỗi năm Lưu mụ mụ đều sẽ mua mười mấy bé gái xinh đẹp. Tư chất cao thì dạy cầm kỳ thư họa, thơ từ ca phú. Tư chất trung bình thì dạy nấu nướng thêu thùa, tư chất kém thì dạy tính toán, quản lý nhà cửa.”
“Rồi về lại cắt giảm, bán bớt cho kỹ viện để hồi vốn, cuối cùng dư lại bốn năm người thì nuôi thành ngựa gầy. Cho nên trong Lưu trạch có rất nhiều bé gái, nhỏ thì mới sáu, bảy tuổi, lớn cũng mới mười một, mười hai.”
Thẩm Lan sầu lo: “Trong mấy bé gái này, phần nhiều bị bắt cóc tới, cũng có nhiều là bị người nhà bán. Lưu mụ mụ bị bắt là chuyện tốt, nhưng những đứa trẻ này lại không chốn nương thân, cũng chẳng thể về nhà.”
Bùi Thận chỉ thờ ơ, dưới bầu trời này những người khốn khổ nhiều lắm, nếu thấy ai đều phải giúp, y cũng không cần sống nữa: “Trong phủ không thu được nhiều nha hoàn như vậy.”
Thẩm Lan cúi đầu: “Gia, không phải ta muốn thu nhận bọn trẻ vào phủ. Ta chỉ là định ra phủ một lần, để đi gặp Quỳnh Hoa.”
Bùi Thận nhíu mày: “Cô đi làm gì?”
“Lúc chạy ra từ Lưu Trạch, ta có cầm theo mấy cây trâm vàng, trâm bạc. Nếu đi ra tiệm đổi, ước chừng được ba bốn mươi lượng. Ngoài ra trên người ta cũng có bảy mươi lượng nữa, tổng cộng hơn trăm hai.”
“Nhờ Quỳnh Hoa cầm bốn mươi lượng mua căn nhà rẻ tiền, không cần gạch xanh ngói đỏ làm gì, tồi tàn chút đỉnh nhưng có chỗ trú mưa trú nắng là được. Để những đứa bé không có nhà hoặc không muốn về nhà có thể ở lại. Mười mấy người tụ lại sống chung, không có kẻ gian nào dám mon men lại gần.”
“Lại chi thêm ba mươi lượng mời một tú nương lành nghề, mời khoảng hai năm, dạy bọn trẻ nghề thêu, tương lai cũng có cái nghề mà kiếm sống.”
“Ba mươi lượng còn lại đem chia hai, mỗi năm dùng mười lăm lượng để mua nguyên liệu cho bọn trẻ luyện tập. Nếu chăm chỉ, sau hai năm đã có thể đi xưởng may nhận những đơn hàng đơn giản.”
Nghe nàng nói xong, Bùi Thận không đáp, chỉ âm thầm suy tư. Thấm Phương cuối cùng là yêu hay không yêu tiền? Hôm đó nàng rõ ràng rất quan tâm lương tháng, nhưng cũng sẵn sàng chi hơn trăm lượng để làm việc thiện.
Nghĩ đến đây, Bùi Thận không nhịn được hỏi: “Hơn trăm lượng bạc là chi phí sinh hoạt của một gia đình bình thường trong năm năm, ngoài ra có thêm mười mẫu đất tốt để trồng trọt. Cô thật sự nỡ bỏ ra?”
Thẩm Lan không chút do dự: “Bạc đó vốn cũng là tiền mồ hôi nước mắt của các cô nương bị bán, dùng như vậy, cũng coi như là đúng chức năng của mình.” Cho dù không gặp được Bùi Thận, đợi nàng trốn thoát, tương lai có khả năng cũng sẽ quay về cứu bọn trẻ và các cô nương này.
Nói xong, thấy Bùi Thận mãi không ra tiếng, Thẩm Lan hơi hơi lo âu, còn tưởng Bùi Thận không chịu đồng ý.
Thực ra là Bùi Thận thấy nàng mặc quần áo mùa hè hơi mỏng, sầu nhẹ vương mi, dưới ngọn đèn dầu mờ ảo, càng thêm mong manh yếu ớt, không khỏi sinh lòng thương tiếc.
Nàng yếu đuối lại mềm lòng, nếu đến tuổi lại thả cho nàng rời phủ, chỉ sợ chớp nhoáng đã bị người ta lột da róc xương. Chẳng bằng giữ lại trong phủ, y cũng có thể trông nom.
Bùi Thận vừa nghĩ ngợi, vừa nhẹ mắng: “Cô cũng có lòng. Chút tiền đó giữ lại mà dùng đi.” Nói xong, chuẩn bị gọi Trần Tùng Mặc tiến vào, bảo hắn đi lãnh ba trăm lượng để làm việc này.
Thẩm Lan vội vàng mở miệng: “Đại nhân hiện giờ đang có tang trong người, sao có thể lệnh cho cấp dưới làm mấy chuyện này? Nếu ngôn quan nghe đồn mà tấu lên triều, chẳng phải không hay? Huống hồ ta cũng quen với Quỳnh Hoa các nàng, chi bằng để ta đi, thứ nhất đều là nữ tử với nhau, thứ hai cũng miễn làm đại nhân bị mang tiếng háo sắc.”
Nàng ngoại trừ muốn giúp đám người Quỳnh Hoa một phen, cũng là muốn mượn cơ hội ra phủ tìm hiểu một hai. Nếu để Trần Tùng Mặc đi, nàng vẫn tiếp tục bị vây trong phủ, chờ Triệu nương tử rảnh mới có thể đi ra ngoài.
“Không được.” Bùi Thận lắc đầu nói: “Một cô gái yếu ớt như cô, một mình đi ra ngoài ta không yên tâm. Nhưng nếu cần Trần Tùng Mặc đi chung, chẳng thà bảo hắn đi một mình.”
Dưới ánh đèn, sắc mặt Bùi Thận nhàn nhạt, Thẩm Lan cũng không dám tranh cãi nữa, sợ bại lộ suy nghĩ trong lòng khiến Bùi Thận nảy sinh cảnh giác lại không hay. Thôi, cứ từ từ chờ Triệu nương tử vậy.
Thẩm Lan quyết định xong, nói: “Đại nhân, ta có thể viết lá thư cho Quỳnh Hoa hay không? Cũng dặn dò nàng mấy câu.”
Bùi Thận liền đứng dậy ra trước chiếc án từ gỗ nam kiều, vẫy tay nói: “Lại đây, cô cứ viết đi.”
Thẩm Lan mài mực sơ sơ, viết cụ thể kỹ càng kế hoạch của mình, lại nói nếu không muốn sống dựa vào nghề thêu, thì cầm hơn trăm lượng chia theo đầu người, mọi người tự lo lấy tương lai của mình. Dù sao thì ai cũng có suy nghĩ riêng, nàng chỉ muốn giúp người khác một phen, cũng không mong muốn ép buộc gì ai.
Thẩm Lan đang cân nhắc câu từ, bỗng phía sau chợt truyền đến tiếng cười. Nàng buồn bực quay đầu lại nhìn, chỉ thấy Bùi Thận hứng thú dạt dào, cầm bút nói: “Chữ viết của cô giống như không gân không cốt vậy. Chữ của con nít ba tuổi đều dễ nhìn hơn.”
Thẩm Lan mặt mũi không đỏ, hít thở bình thường, không hề cảm thấy xấu hổ hay buồn bực gì cả. Nàng tới đây một năm, ngoại trừ làm quen hoàn cảnh xung quanh, trầm tư suy nghĩ chạy trốn như thế nào, thời gian còn lại đều phải học bù lễ nghi, xem hương mài mực, học hát khúc đánh đàn, lại học thêm vài trò chốn phòng the. Những chuyện yêu cầu thời gian dài mới thu được thành quả như tập viết, Thẩm Lan cơ bản không có thời gian.
“Tú bà kia chẳng lẽ là lừa đảo?” Bùi Thận cười.
Thẩm Lan tò mò hỏi: “Tú bà còn có thể lừa đảo sao?”
“Tất nhiên là có.” Bùi Thận nắm lấy tay phải của nàng, cảm giác như đang nắm một mảnh ngọc tinh tế sáng bóng, “Thường có người mua bé gái, dạy dỗ mấy ngày, dạy bọn trẻ đọc mấy bài thơ linh tinh, rồi mang đi gặp khách, bảo đây là ngựa gầy thượng đẳng, hô giá ngàn lượng. Người ở nơi khác đến cũng thường bị lừa.”
Thẩm Lan ngạc nhiên, chỉ thấy từ xưa đến nay, thế sự xoay vần, chỉ có kẻ lừa đảo là thời nào cũng có.
Nói rồi, Bùi Thận đứng sau lưng Thẩm Lan, cầm tay nàng, nắn nót chỉ nàng viết từng nét.
Một ngọn đèn dầu, hai ba tiếng ve kêu, lòng Bùi Thận vô cùng yên tĩnh, vừa nắm lấy bàn tay ngọc ngà, vừa ngửi mùi hương vương bên tóc mai của nàng. Hương thơm ấy uyển chuyển nhẹ nhàng, không giống hoa, có lẽ là lá hòe? Hoặc là mùi son phấn?
Suy nghĩ một lúc vẫn không có câu trả lời, lại nghĩ vì sao nàng không cài trâm thoa? Nếu mà cài chiếc trâm bạc khắc bướm vờn hoa, bướm vỗ cánh sắp bay, nhụy hoa run nhè nhẹ, giữa mái tóc đen tuyền của nàng nhất định rất đẹp. Mà không cần dùng đến trâm bạc, trâm ngọc cũng được, trâm từ bạch ngọc khắc hình hoa lan, sờ lên mịn màng…
“Gia, viết xong rồi.” Thẩm Lan lui lại nửa bước, nhẹ nhàng thở ra. Bùi Thận tới tuổi nhược quán, thân thể đã là đàn ông trưởng thành. Vòm ngực y dán vào sau lưng nàng, nóng như lò lửa.
“À.” Bùi Thận chớp chớp mắt, thong thả đáp lại, lúc này mới buông tay, hơi cảm thấy vài phần tiếc nuối. Chỉ là tiếc nuối qua đi, bỗng bật cười thành tiếng.
Thì ra ban đêm đọc sách, hồng tụ thiêm hương là cảm giác như vậy.
Thẩm Lan khó hiểu nhìn y, không biết vì sao y cười. Sau một lúc lâu, chỉ nghe thấy Bùi Thận cất giọng khàn khàn: “Thấm Phương, ngày sau lúc rảnh rỗi không có việc gì, ta dạy cho cô đọc sách viết chữ có được không?”
Thẩm Lan thoáng suy nghĩ một lát, liền đồng ý. Ở cổ đại, cơ hội tiếp thu giáo dục quý giá vô cùng, còn có thầy giỏi kèm riêng, vì sao không đồng ý? Huống hồ viết được một tay chữ đẹp, tương lai rời phủ, giả làm nam tử xin đi tính toán ở phòng thu chi cũng có thể nuôi sống bản thân.
“Đa tạ Gia.” Thẩm Lan lần đầu tiên chân thành như vậy.
Bùi Thận hơi nhếch miệng, rồi lại ôm hờ nàng vào lòng, dựa lên sống lưng mảnh khảnh của nàng, nắm tay bàn tay trắng nõn như búp măng, thì thầm bên tai nàng: “Đầu tiên phải học tư thế cầm bút, dùng cả năm ngón cầm chắc, lòng bàn tay không chạm thân bút…”
“Là thế này sao?”
“Ta dạy cho cô……”
Đêm nay, ánh đèn lấp loáng, nhỏ giọng thì thầm.
Tác giả có chuyện nói:
Bùi Thận: Hồng tụ thiêm hương
Thẩm Lan: Phải học hành cho tốt
PS, thân thế chìm nổi vũ đánh bình xuất từ với văn thiên tường, 《 quá cô độc dương 》 đêm đẹp ánh đèn thốc như đậu xuất từ với chu bang ngạn, 《 thanh ngọc án 》
Chú thích:
(1) Hồng tụ thiêm hương là cái tay áo của người con gái, ý nói đêm tối khi thư sinh đọc sách, có cô gái xinh đẹp trẻ tuổi ở bên châm hương, hương khói bám vào tay áo.
